برق. قدرت. کنترل. الکترونیک. مخابرات. تاسیسات.

آشنایی با موتور دمپر ها

موتور دمپر چیست ؟

موتور دمپر یکی از تجهیزاتی است که در کنترل هوشمند سیستم های تهویه مطبوع ، نقش بسزایی دارد. موتور دمپر ها در بخش های متفاوت سیستم های تهویه مطبوع ، برای تأمین نیازهای کنترلی سیستم به کار می روند . وظیفه نهایی موتور دمپر تغییر وضعیت دمپر جهت کنترل حجم هوای عبوری از دمپرها ست .

چگونگی استفاده از موتور دمپرها ؟
 
شکل زیر شماتیکی از چگونگی استفاده از موتور دمپرها را در کنترل هوای تازه ورودی به هواساز، به منظور تنظیم درصد اختلاط هوای تازه  و هوای برگشتی از فضای تهویه شده را نشان می دهد .
 

این کنترل اختلاط هوای تازه و هوای برگشتی باعث می گردد  حجم  خروجی هوای تهویه شده کاهش یافته و در نتیجه میزان انرژی استفاده شده در بخش تهویه کاهش می یابد . موتور دمپرهای به کار رفته در دمپر ورودی هواسازها این امکان را فراهم می سازد تا درشرایطی نظیر قطعی برق و یا سرمای شدید از گرمتر شدن هوا یا یخزدگی کویل ها ها جلوگیری شود .

 
موارد استفاده موتور دمپر ها

یکی از پر کاربردترین موارد استفاده ی موتور دمپر ها، در سیستمهای HVAC ( تهویه مطبوع ) می باشد . هواساز ها که وظیفه ی تهویه  و ایجاد دما و رطوبت مطلوب در فصل های گرم و سرد را به عهده دارند، به کمک  تجهیزات کنترلی هواسازها  هدایت می شوند. یکی از این تجهیزات کنترلی ، موتور دمپر می باشد . به طور کلی در مواردی که دمپری برای کنترل هوای ورودی و خروجی به کار رفته باشد و باز و بسته شدن آن به صورت هوشمند و با فرمان کنترلر انجام شود، می بایست از موتور دمپرها استفاده کرد.

انواع موتور دمپر های مورد استفاده در تأسیسات تهویه مطبوع :

1 - موتور دمپرهای دو وضعیتی دارای فنر برگشت : این موتور علاوه بر کنترل بر باز یا بسته بودن دمپر ، دارای فنر برگشت بوده ، که این فنر برگشت در موارد اضطراری نظیر قطعی برق ، سبب بسته شدن کامل دمپر می گردد .
2 - موتور دمپر های سه وضعیتی : مزیتی که این موتور دمپر  بر آیتم اول دارداین است که ، به دلیل داشتن دو فاز راستگرد و چپگرد و یک نول ، در موارد اضطرار ، در جهت عکس چرخیده ، بسته می شود .

3 - موتور دمپر های تدریجی : که درصد باز یا بسته بودن دمپر به طور دقیق ، قابل کنترل بوده و در سیستم های جدیدی نظیر BMS (سیستم های مدیریت ساختمان ) بسیار پر کاربرد است دارد .

دمپرهای خودكار معمولا از یك سری پره های مرتبط واقع در یك كانال یا دریچه تشكیل شده است . این پره ها زمانی كه در موقعیت عمود بر جریان هوا قرار گیرند , راه عبور هوا را از یك كانال یا دریچه سد می كنند . دمپرها را می توان به صورت دستی (برای موازنه ی هوا و انجام تنظیمات ) حركت داد . در صورتی كه برای كنترل مورد استفاده قرار گیرد . معمولا از نوع خودكار است كه توسط مو تور دمپر به حركت در می آید . پره های یك دمپر توسط اهرم و اینكیج ( و برخی اوقات دنده ) به یك دیگر متصل می شود . و محور خروجی از موتور دمپر به یكی از پره ها متصل می شود تا تمامی پره ها را به موقعیت مورد نظر برساند .


بنابراین عملكرد دمپرهای خودكار قطع و تغییر دبی هواست .

انواح محرك های ( موتور های ) دمپر

محرك های دمپر ها دو نوع است : نیوماتیك ( كه به وسیله فشار هوا به حركت در می آید ) و الكتریك . محرك های دمپر نیوماتیك معمولا دارای فنری است كه دمپر را در موقعیت انتهایی یا ابتدایی نگه می دارد . این موقعیت عادی نامیده می شود .

(همین كلمه برای شیرها نیز به كار می رود .) این حالت موقعیتی است كه فشار هوا یا ولتاژی پشت شیر یقا دمپر وجود ندارد . در مورد دمپرهای هوای تازه موقعیت عادی معمولا حالت بسته است .


مشخصات جریان دمپر

دمپر ها همچنین به دو نوع با تیغه های موازی و تیغه های متقابل تقسیم می شوند . تیغه های متقابل به این معناست كه تیغه ها در جهت های مخالف یك دیگر مخالف یك دیگر حركت می كند . در نوع موازی تغیه ها در یك جهت حركت می كند . گرچه بیشتر دمپرهای خودكار از نوع متقابل است , اما دمپرهای تیغه موازی مشخصات جریانی بهتری را ارئه می كند .

مشخصات جریان نشانگر مقدار دبی هوای عبوری از دمپر حالت تمام بسته تا تمام باز است . در شرایط مطلوب یك دمپر در حالت 301 درصد بسته ( برحسب زاویه ) فقط باید 30 درصد دبی هوا را از خود عبور دهد كه متاسفانه این طور عمل نمی كند ولی دمپرهای با تیغه موازی نزدیكی بیشتری به این شرایط مطلوب را دارد .

علل و موارد كاربرد دمپرهای خودكار

دمپرهای هوای تخلیه , برگشت و تازه : دمپرها را می توان برای منظور های مختلفی در سیستم های هوارسان به كار برد .

كاربرد دیگر دمپرها در كانال هوای برگشت است كه باید هوای برگشت با مقداری هوای تازه مخلوط شود . معمولا دمپر هوای تازه و برگشت با دمپر هوای تخلیه به صورت متقابل , كه ارتباط نزدیكی با عملكرد و دمپر هوای تازه دارد , كار می كند .

در سیستم های هوارسان بزركتر , معمولا دو سری دمپر برای كنترل ورودی هوای تازه یك سری برای حداقل هوای تازه و یك سری نیز برای بقیه , مورد استفاده قرار می گیرد هر چند این كار لزوم استفاده از یك سری محرك دمپر اضافی و در نظر گرفتن قسمتی برای حداقل و یكی برای حداكثر هوای تازه ایجاب می كند , اما در عوض باعث تنظیم مقدار هوای تازه و كنترل بهتر هوای تازه ورودی می شود.


روش دیگر كنترل هوای تازه استفاده از یك دمپر و یك حد توقف برای حداقل هوای تازه ( یا دارای تنسظیم موقعیت ) است . دمپر در صورت باز بودن به هیچ وجه بیشتر از این حد تنظیم , باز نمی شود . چون یك دمپر اغلب در این موقعیت حداقل بسته است , مشخثات جریانی آن مطلوب نبوده و تعیین مقدار مطلوب هوای تازه مشكل است .

http://i-9.ir/Damper-Actuator-article/1176.html

http://www.forozan.com/articles/106-how-their-work-performance-damper.html